5.3. ساختار یک بسته سورس

5.3.1. قالب

A source package is usually comprised of three files, a .dsc, a .orig.tar.gz, and a .debian.tar.xz (or .diff.gz). They allow creation of binary packages (.deb files described above) from the source code files of the program, which are written in a programming language.

فایل .dsc یا Debian Source Control فایل کوتاهی است مبتنی بر استاندارد RFC 2822 (درست مانند فایل control که در قسمت قسمت 5.2.1, “توضیح: فایل control” بررسی شد) که بسته سورس و محتویات آن را مشخص می‌نماید. این فایل توسط توسعه‌دهنده آن امضا شده است که صحت آن را نمایش می‌دهد. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به قسمت 6.6, “بررسی صحت بسته‌ها” مراجعه کنید.

مثال 5.1. یک فایل .dsc

-----BEGIN PGP SIGNED MESSAGE-----
Hash: SHA512

Format: 3.0 (quilt)
Source: zim
Binary: zim
Architecture: all
Version: 0.75.1-1
Maintainer: Zim Package Maintainers <zim@packages.debian.org>
Uploaders: Raphaël Hertzog <hertzog@debian.org>
Homepage: https://zim-wiki.org
Standards-Version: 4.6.1
Vcs-Browser: https://salsa.debian.org/debian/zim
Vcs-Git: https://salsa.debian.org/debian/zim.git
Build-Depends: debhelper-compat (= 13), python3, python3-gi, python3-xdg, gir1.2-gtk-3.0, dh-python
Package-List:
 zim deb x11 optional arch=all
Checksums-Sha1:
 b4baa294ebc28b07393739875d94fab9557a2e5e 2510821 zim_0.75.1.orig.tar.gz
 e592c9ab8b12276283c6a7bed2246f2e9a843093 10416 zim_0.75.1-1.debian.tar.xz
Checksums-Sha256:
 88e175d7f7e141896f9e958989d252d722556af17bc4bc6f065e7d54287d0385 2510821 zim_0.75.1.orig.tar.gz
 30847b58bb2503b707f1d5c5c356eead31e61db09e677348f07383fcdda3bcb3 10416 zim_0.75.1-1.debian.tar.xz
Files:
 cc73838c1312b5e161d15a51ae4247c4 2510821 zim_0.75.1.orig.tar.gz
 ad84c5ac373071e4957490caf03f3a8b 10416 zim_0.75.1-1.debian.tar.xz

-----BEGIN PGP SIGNATURE-----
Comment: Signed by Raphael Hertzog

iQEzBAEBCgAdFiEE1823g1EQnhJ1LsbSA4gdq+vCmrkFAmO15esACgkQA4gdq+vC
mrkB4AgAj2tYiDW4aQdZfJHr/GGU9rHL99+lTL1VmrXr/I6Z8ggig0JGbTH4Z3lg
QNRu1PbFDJgdO1ho+c0b474iOsT4QTIUu9vHX/enwJ1MiQw8wGDNlsJIS+S33j5n
745p9Y782LTyKaaKPnilHst7pTIGNjmFRlqJr9E8K3gRjZjpTg6HE420epZ6haf1
+gk2npbsy2Psu1LsrbDUCa415COsogar6fpU3Kui3/p8ijT1ED1y9CqoNxATequp
nHkwpnwmi24Y5+RV79SXKW3ECOHTHGKCRWGFtSwCFg0LcAq69cTwnyphXt0gW/+Z
RtG81/jI+mMeRUGsdzdjAVlLK7K75w==
=0po3
-----END PGP SIGNATURE-----

نکته اینکه بسته‌های سورس نیز وابستگی‌های مربوط به خود را دارند (Build-Depends) که کاملاً با وابستگی‌های موجود در بسته‌های باینری تفاوت دارد، چرا که شامل ابزاری جهت کامپایل کردن نرم‌افزار مورد نظر و ایجاد فایل باینری آن هستند.

احتیاط فضای‌نامگذاری منحصربفرد

نکته حائر اهمیت در اینجا این است که ممکن است هیچ انطباقی بین نام بسته سورس و بسته باینری آن وجود نداشته باشد. درک این نکته ساده است که بدانید هر بسته سورس می‌تواند چندین بسته باینری ایجاد کند. این همان دلیلی است که فایل .dsc فیلدهای جداگانه‌ای برای Source و Binary دارد که به ازای هر بسته سورس، نام بسته باینری آن را تعیین کند.

فرهنگ علت تقسیم به چند بسته

تقریباً در اکثر اوقات، یک بسته سورس (برای یک نرم‌افزار مورد نظر) می‌تواند چندین بسته باینری ایجاد کند. این تقسیم‌بندی به منظور احتمال استفاده (قسمتی از) نرم‌افزار در شرایط گوناگون در نظر گرفته می‌شود. یک کتابخانه اشتراکی را در نظر بگیرید، ممکن است به منظور اجرای یک برنامه نصب شده باشد (برای نمونه libc6) یا ممکن است به منظور ایجاد یک برنامه جدید نصب شده باشد (در این حالت libc6-dev بسته مورد نظر خواهد بود). این منطق در سرویس‌های client/server نیز وجود دارد که می‌خواهیم قسمت server را در یک ماشین و قسمت client را در ماشین دیگر نصب کنیم (برای نمونه، openssh-server و openssh-client برای سرویس OpenSSH).

Just as frequently, the documentation is provided in a dedicated package: the user may install it independently from the software, and may at any time choose to remove it to save disk space. Additionally, this also saves disk space on the Debian mirrors, since the documentation package will be shared among all of the architectures (instead of having the documentation duplicated in the packages for each architecture).

چشم‌انداز قالب‌های متفاوت بسته سورس

در ابتدا تنها یک قالب برای بسته سورس وجود داشت. این قالب 1.0 است که ارتباط بین یک آرشیو .orig.tar.gz با .diff.gz که فایل پچ “مخصوص دبیان” است را برقرار می‌کند (همچنین یک نسخه .tar.gz وجود دارد در صورتی که فایل .orig.tar.gz موجود نباشد).

Since Debian 6 Squeeze, Debian developers have the option to use new formats that correct many problems of the historical format. Format 3.0 (quilt) can combine multiple upstream archives in the same source package: in addition to the usual .orig.tar.gz, supplementary .orig-component.tar.gz archives can be included. This is useful with software that is distributed in several upstream components but for which a single source package is desired. These archives can also be compressed with xz rather than gzip, which saves disk space and network resources. Finally, the monolithic patch, .diff.gz is replaced by a .debian.tar.xz archive containing the compiling instructions and a set of upstream patches contributed by the package maintainer. These last are recorded in a format compatible with quilt — a tool that facilitates the management of a series of patches.

فایل .orig.tar.gz آرشیو شامل سورس کد از توسعه‌دهنده اصلی برنامه است. از توسعه‌دهندگان بسته در دبیان تقاضا می‌شود که این فایل را به منظور سازگاری هر چه بیشتر با فایل اصلی برنامه، تغییر ندهند (که این کار توسط یک عملیات مقایسه‌ای انجام می‌شود) و به نقظه نظرات نویسنده اصلی احترام بگذارند.

The .debian.tar.xz contains all of the modifications made by the Debian maintainer, especially the addition of a debian directory containing the instructions to execute to construct one or more Debian binary packages.

ابزار خارج‌سازی بسته از حالت فشرده

اگر بسته سورسی دارید، می‌تواند با استفاده از دستور dpkg-source (از بسته dpkg-dev) آن را از حالت فشرده خارج سازید:

$ dpkg-source -x zim_0.75.1-1.dsc
dpkg-source: info: extracting zim in zim-0.75.1
dpkg-source: info: unpacking zim_0.75.1.orig.tar.gz
dpkg-source: info: unpacking zim_0.75.1-1.debian.tar.xz

You can also use apt to download a source package and unpack it right away. It requires that the appropriate deb-src lines be present in the /etc/apt/sources.list file, however (for further details, see قسمت 6.1, “پر کردن فایل sources.list” ). These are used to list the “sources” of source packages (meaning the servers on which a group of source packages are hosted).

$ apt source zim

Reading package lists... Done
NOTICE: 'zim' packaging is maintained in the 'Git' version control system at:
https://salsa.debian.org/debian/zim.git
Please use:
git clone https://salsa.debian.org/debian/zim.git
to retrieve the latest (possibly unreleased) updates to the package.
Need to get 2,523 kB of source archives.
Get:1 http://deb.debian.org/debian bookworm/main zim 0.75.1-1 (dsc) [1,580 B]
Get:2 http://deb.debian.org/debian bookworm/main zim 0.75.1-1 (tar) [2,511 kB]
Get:3 http://deb.debian.org/debian bookworm/main zim 0.75.1-1 (diff) [10.4 kB]
Fetched 2,523 kB in 0s (12.4 MB/s)
dpkg-source: info: extracting zim in zim-0.75.1
dpkg-source: info: unpacking zim_0.75.1.orig.tar.gz
dpkg-source: info: unpacking zim_0.75.1-1.debian.tar.xz

5.3.2. کاربرد در دبیان

The source package is the foundation of everything in Debian. All Debian packages come from a source package, and each modification in a Debian package is the consequence of a modification made to the source package. The Debian maintainers work with the source package, knowing, however, the consequences of their actions on the binary packages. The fruits of their labors are thus found in the source packages available from Debian: you can easily go back to them and everything stems from them. فصل 15, ساخت یک بسته دبیان contains some examples.

When a new version of a source package arrives on the Debian server, it will then be used by a network of machines of different architectures for compilation on the various architectures supported by Debian.

→ https://buildd.debian.org/